عربستان بهعنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام در دنیا همواره اقتصاد خود را مبتنی بر این نوع درآمد استوار کرده است، بهطوری که نیمی از GDP این کشور را درآمدهای ناشی از فروش نفت تشکیل میدهد، حال بعد از گذشت سالیان متمادی، این کشور بهدنبال نقشآفرینی در کریدورهای بینالمللی است، نکته حائز اهمیت، علت این هدفگذاری برای کشوری است که نیاز درآمدی غیر از فروش نفت ندارد و از نظر درآمدی در نقطه مطلوبی قرار دارد؛
اولین دلیلی که با مطالعه سند چشمانداز این کشور میتوان یافت، نرخ بالای بیکاری (۱۱.۶ درصد) در این کشور است که دولت سعودی قصد دارد این مسئله را در افق ۷ساله، (به ۷ درصد) کاهش دهد.
یکی از عواملی که میتواند این مهم را به سرانجام برساند نقشآفرینی در کریدورهای بینالمللی است.
دومین دلیل، هدفگذاری رسیدن به سهم 35درصدی بنگاه تجاری کوچک و متوسط از GDP این کشور است که باز هم مشاغل مربوط به لجستیک میتوانند نقشی مهم در این مسئله ایفا کنند.
سومین دلیل هم متنوعسازی درآمدهای این کشور است، سعودیها دریافتهاند که وابستگی به نفت و گاز میتواند به اقتصاد این کشور آسیب بزند،
بر این اساس آنها در سند چشمانداز خود تا سال 2030 به این موضوع اشاره کرده و امیدوارند رتبه خود را در شاخص عملکرد لجستیک (LPI) از 49 به 25 برسانند و بهعنوان یک کشور تعیینکننده در کریدورهای بینالمللی نقش ایفا کنند.
همکاریهای ایران و عربستان در کریدورهای بینالمللی چگونه میتواند رقم بخورد؟
ایران و عربستان 19 اسفندماه سال 1401 پس از مذاکرات فشرده، روابط فیمابین را عادیسازی کردند، این امر میتواند منجر به همکاریهای لجستیکی میان دو کشور شود تا جایی که محمولههای تجاری بین کشورهای حوزۀ CIS با عربستان از مسیر ایران عبور کند. ایجاد این کریدور میتواند هم برای ایران و هم برای عربستان منافع اقتصادی، امنیتی و اجتماعی داشته باشد و به صلح و روابط بدون تنش پایدار میان دو کشور کمک کند.
این همکاریهای ترانزیتی میتواند به توسعه اقتصادی طرفین کمک کند و از سوءاستفاده و نفوذ کشورهایی مانند آمریکا در منطقه جلوگیری کند. در زمان حاضر عربستان سعودی بهتنهایی حدود ۱.۶ میلیارد دلار با روسیه تجارت دارد که مسیر ایران یکی از مطلوبترین مسیرها برای عبور این کالاهاست، همچنین دو کشور میتوانند نقش هاب ترانزیتی برای کشورهای منطقه ایفا کنند و این همکاریهای لجستیکی را افزایش دهند.
عبور محموله اخیر ترانزیتی بین روسیه و عربستان از مسیر ایران، نمونهای از این همکاری ترانزیتی به حساب میآید. محموله کانتینری ذکرشده با ورود از مرز اینچهبرون و با استفاده از حملونقل ریلی به بندرعباس رسید و در ادامه با استفاده از حملونقل دریایی به عربستان ارسال شد. این اقدام میتواند نمونهای موفق از همکاری ترانزیتی مشترک بین ایران و عربستان به حساب آید.